Kefir Nedir? Faydaları Nelerdir?

Günümüzde uzmanların faydalarını saymakla bitiremediği kefir kullanımı aslında oldukça eskilere dayanıyor diyebiliriz. Kefirin kökeni Kuzey Kafkasya olarak biliniyor. Yöre halklarının tesadüfi şekilde inek, keçi sütü kullanarak ürettikleri ve serinlemek maksadıyla tükettikleri bir içecektir. Böylesine eski tarihi olan kefirin önemi yakın tarihte bilim insanlarının probiyotik bakteriler üzerine yapılan araştırmalar sonucunda fark edilmeye başlanmıştır. Tarihsel açıdan tanıdığımıza göre biyolojik özellikleri ve saymakla bitirilemeyen faydalarından bahsedelim.

Kefir Nedir?

Kefir geleneksel olarak, sütün kefir kültürü (kefir mayası, kefir taneleri de diye adlandırılır) ile fermente edilmesiyle; endüstriyel üretimde ise, tanelerden elde edilen veya izole edilen mikroorganizmaların starter kültür olarak kullanılmasıyla üretilen hafif ekşimsi bir tada sahip fermente bir süt ürünüdür. İlk çıkış orijini tam bilinmeyen bu taneler kefirin ana unsurudur. Taneler sarımsı beyazımtırak renkte olup, düzensiz şekilli, minyatür karnabahar, patlamış mısırı anımsatan küçük taneciklerdir.

Peki tanecikler sayesinde kefir nasıl oluşur? Kefir kültürü taneleri süte ilave edildikten sonra uygun şartlarda fermente olmaya başlarlar. 25°C de yaklaşık 22 saat bekletildiği taktirde fermantasyon tamamlanır ve taneler kefirden aseptik yani mikroptan arındırılmış olarak dikkatli bir şekilde süzülerek alınır. Alınan taneler yeniden süte bırakılarak işlem tekrarlanabilir. Zamanla kefir tanelerinin hacimsel olarak büyüdüğü ardından da çoğaldığı görülecektir. Bu şekilde uygun ortam sağlandığında evde kefir yapımı da gerçekleştirilebilinir.

Kefirin faydaları nelerdir?

Öncelikle kefirin besin değerlerinden bahsedecek olursak, içerisinde A, C, B2, B12 vitaminleri barındırmakla birlikte, protein, kalsiyum, fosfor, magnezyum açısından zengin bir süt ürünüdür. Kefir aynı zamanda fermente bir besin olduğundan yüksek miktarda probiyotik (Prebiyotik ve probiyotik nedir içerikli yazımızı inceleyebilirsiniz; https://www.protein7.com/bilgi-bankasi/prebiyotik-ve-probiyotik-farki) içerir.

Kefir ve kefir tanelerinin özellikle mide ve bağırsak florasında birçok mikroorganizmaya karşıt etki gösterdiği araştırmalarda tespit edilmiştir.

Kefir için rahatlıkla sindirim sistemi dostudur diyebiliriz. Kolaylıkla sindirilebilen besleyici bir gıda olduğundan çocuklar, hamile kadınlar, iyileşme dönemindeki hastalar, yaşlılar, kabızlık ve diğer sindirim problemleri çeken insanlar için ideal bir içecektir. Kefirde bulunan laktoz miktarının süte oranla % 30 daha düşük olması nedeniyle laktoza duyarlı kişiler (laktoz in tolerans) tarafından rahatlıkla tüketilebilir.

Bazı çalışmalar kefir tüketiminin kanser hücresi (tümör) büyümesini engelleyebileceğini göstermektedir. Ayrıca bir araştırma, meme kanseri hücrelerinin sayısını %56 oranında düşürdüğünü saptamıştır ancak çalışmalar kesin bir sonuca varmak için yeterli değildir. Uzun süreli kullanımda gençleştirici bir etkiye sahip olduğu da gözlenmiştir.

Kefirin diğer faydalarını kısaca sıralayalım;

Antibiyotik etkisi vardır, 

• Bağırsakları temizler, bakteri ve mikropları öldürmede yardımcıdır,
• Vücutta biriken ödemin ve fazla tuzun giderilmesinde yararlıdır,
• Kabızlığı ve şişkinliği önleyici etkisi bulunur,
• Kolesterolü düşürür,
• Bağışıklık sistemini güçlendirir,
• İçerdiği A vitamini ile göz sağlığı için faydalıdır. 
• Kemikler ve dişler için yararlıdır, 
• Kalp sağlığını korur,
• Karaciğer; safra, böbrek fonksiyonları ve kan dolaşımı üzerine olumlu etkiler gösterdiği görülmüştür,
• Harici olarak kullanıldığında egzama tedavisine yardımcıdır,
• Anti alerjik bir etkiye sahiptir.

Kefir zayıflatır mı?

Bazı araştırmalar, laktik asit bakterilerinin zayıflamaya yardımcı olabileceğini göstermektedir. Ancak kesin elde edilmiş bir sonuç bulunmuyor. Çünkü probiyotiklerin vücut ağırlığını azaltmadığını veya kilo kaybını etkilemediğini öne süren aksi yönde çalışmalar da bulunmaktadır. Öte yandan kefirin kalorisi yüksek olmadığı için, düzenli içilmesinin kilo aldırmadığı, aksine vücudu toksinlerden arındırıp detoks etkisi yarattığı söylenebilir.

Kefir nasıl kullanılır? Kefir mayası nasıl saklanmalıdır?

Kefir, fermente bir besin olduğundan hafif mayhoş bir tadı vardır. Bu sebeple bazı kişiler tarafından rahat tüketilemeyebilinir. Bu yüzden sade içilebildiği gibi içerisine bal, meyve karıştırılabilir, yulaf, tahılla tüketilebilir, salata ve yemeklerinize ekleyerek de kullanabilirsiniz. Kefiri taneli olarak da tüketilebilirsiniz. Kefir mayası, 10 güne kadar buzdolabında saklanabilir, dondurularak 2 ay kadar muhafaza edilebilir. En uzun süreli saklama yöntemi ise mayanın kurutulması olacaktır.

Kaynak: Fenbildergi, NCBI, Dergipark